Do we all live in one?

yellow submarine
μικρές άγνωστες ιστορίες του γνωστού υποβρυχίου

(από το minima, 9 Νοεμβρίου 2004, τεύχος 06)

Η ταινία που όρισε την ψυχεδελική αισθητική των καρτούν του '60. Τρελή πλοκή, μουσική και χρώμα, αλλά και υποτονικό βρετανικό χιούμορ που θυμίζει τις "εξυπνάδες" του "Hard Day's Night". Τι άγνωστο, όμως, κρύβει αυτό το υποβρύχιο μέσα του;


Το Καλό και το Κακό
Στα 90 λεπτά της διάρκειας της ταινίας παρα-κολουθούμε την προσπάθεια του Captain Fred να σώσει τη "φιλόμουση" Pepperland από τους φανατικά ταγμένους εχθρούς της μουσικής, Blue Meanies, οι οποίοι κατέλαβαν τη χώρα. Ο Fred ανα-ζητά τον Ringo για του ζητήσει βοήθεια, κάτι το οποίο κατορθώνει καθώς επιστρέφει μαζί του στο Λίβερπουλ. Εκεί συγκεντρώνουν όλους τους Beatles και ταξιδεύουν "με το υποβρύχιο φυσικά" προς την Pepperland, για να την ελευθερώσουν. Τα τελευταία 4 χρόνια μάλιστα η ταινία κυκλοφορεί και σε DVD με ήχο Dolby 5.1 σε μια προσπάθεια να εξακολουθήσει να εμπνέει μικρούς και μεγάλους και να διαδίδει το ότι οι "Καλοί" μπορούν να μεταμορφώσουν τους "Κακούς" με τη δύναμη της Αγάπης και της καλής μουσικής.

Οι Flintstones
Αν και ο John, ο Paul, ο George και ο Ringo είναι σίγουρα σημαντικοί συντελεστές αυτής της ταινίας στην οποία "πρωταγωνιστούν". Θα πρέπει να θυ-μηθούμε ότι το διάστημα από το Καλοκαίρι της Αγάπης του '67 (Summer of Love) ως το Καλοκαίρι των Διαμαρτυριών του '68 (Summer of Protests), διάστημα κατά το οποίο "σχεδιαζόταν" η ταινία, οι Beatles βρίσκονταν στο ζενίθ της δόξας τους και το τελευταίο που θα είχαν να ασχοληθούν ήταν ένα καρτούν στο οποία μάλιστα θα έμοιαζαν με τους "bloody Flintstones", όπως χαρακτηριστικά είπε ο John Lennon.

Παρασκήνια
Ηταν, λοιπόν, οι τέσσερις ηθοποιοί που χάρισαν τις φωνές τους στα "Σκαθάρια" (John Clive, Geoff Hughes, Peter Batten και Paul Angelis), το επιτελείο της TV Cartoons που ανέλαβε την παραγωγή, αλλά και μια ομάδα καλλιτεχνών από όλο τον κόσμο, που κατάφεραν να συνθέσουν τη μαγική αυτή ιστορία του "Yellow Submarine". Ανθρωποι όπως ο avant-garde σχεδιαστής Heinz Edelmann, που σχεδίασε όλους τους χαρακτήρες. Καλλιτέχνες σαν τον Bob Balser, ως τότε freelancer σχεδιαστή, κάτοικο Ισπανίας και κάτοχο πολλών βραβείων ανεξάρτητων παραγωγών animation, ο οποίος ανέλαβε τη γενική καλλιτεχνική εποπτεία της ταινίας. Αλλά και πολλοί μαθητευόμενοι σχεδιαστές κλήθηκαν να συμπληρώσουν το επιτελείο των 200 ανθρώπων που εργάστηκαν πυρετωδώς, για να φέρουν εις πέρας μέσα σε 11 μήνες κάτι που, υπό φυσιολογικές συνθήκες, θα απαιτούσε 2 έως 4 χρόνια.

Το μπουλντόγκ
Μεγάλο μέρος της επιτυχίας του "Υποβρυχίου" οφείλεται και στον Erich Segal, καθηγητή Κλασικής Φιλολογίας στο πανεπιστήμιο του Γέιλ (το οποίο έχει για μασκότ ένα μπουλντόγκ, εξού και ο Lennon τον φώναζε "μπουλντόγκ", καθώς και το τραγούδι "Hey, Bulldog" γράφτηκε γι" αυτόν). Ο Segal, λοιπόν, κλήθηκε για να γράψει το μεγαλύτερο μέρος του σεναρίου και να του δώσει έναν κλασικό και επικό τόνο. Ενδιαφέρον έχουν τα περιστατικά που περιγράφει από τις συναντήσεις του με τους Beatles: «Θυμάμαι να πηγαίνω στο στούντιο, όπου με είχανε καλέσει για να ακούσω μερικές από τις καινούργιες εγγραφές τους. Μπαίνω στο στούντιο και είναι και οι τέσσερίς τους εκεί! Ηταν μπροστά μου! Κι όμως δε θα ξεχάσω ότι αυτοί οι πάμπλουτοι θρύλοι τρώγανε τα αθλιότερα hotdog που δε θα τα έδινα ούτε στο σκύλο μου».

Οι Μπλε Κακοί
Οι θεωρίες για το ποιον ακριβώς κοροϊδεύουν οι Bad Meanies είναι όσοι περίπου και οι Meanies. Η άποψη που επικρατεί ανάμεσα στους σχεδιαστές και τους παραγωγούς θεωρεί τους Meanies αντιπροσώπους "όλων των κακών του πλανήτη". Οσο για το μπλε χρώμα τους, αυτό μάλλον είναι αποτέλεσμα λάθους συνεννόησης. Ο Art Director του "Υποβρυχίου" Heinz Edelmann σχεδίασε τους περισσότερους μέσα σε ένα Σαββατοκύριακο και σκόπευε να τους δώσει ένα "κλασικό κακό" κόκκινο, όμως, ήταν πολύ αργά όταν ανακάλυψε ότι η βοηθός του τους έβαψε μπλε κατά λάθος.

Στείλε μου μια κάρτα να σε θυμάμαι
Υπάρχει μια εντυπωσιακή σκηνή, 25 δευτερολέπτων, όπου τα Σκαθάρια φεύγουν από το Λίβερπουλ πάνω στο υποβρύχιο. Σ" αυτήν, ο Charlie Jenkins (υπεύθυνος των ειδικών εφέ) συνέθεσε 100 περίπου καρτ ποστάλ με τοπία της Αγγλίας, μικρά χωριά αλλά και παραλίες, ώστε να δημιουργήσει την ψευ-δαίσθηση του ταξιδιού από το Λίβερπουλ προς το Λονδίνο και την ανοιχτή θάλασσα.

Φέρνω την Κιβωτό, εσύ φέρε τα ζώα
Στην όλη επιτυχία του "Υποβρυχίου" συνέβαλε κατά κάποιο τρόπο και ο ντόρος που έγινε για τους κρυμμένους συμβολισμούς που εμφανίζονται "σύμφωνα με ορισμένους" καθ" όλη τη διάρκεια της ταινίας. Αιχμές για κρυφά μηνύματα περασμένα στα σχέδια της ταινίας, θεωρίες που μιλάνε για παραλληλισμό του υποβρυχίου με την Κιβωτό του Νώε, αλλά και "έρευνες" που θέλουν τους Beatles να συνδέονται με τη θρησκεία στην αρχαία Αίγυπτο. Αυτό που έχουν να "αντιτάξουν" οι παραγωγοί της ταινίας είναι το συμβόλαιο με την υπόλοιπη ομάδα που αναφέρει ότι «απαγορεύεται η εισαγωγή κρυμμένων μηνυμάτων».

All you need is love
Τι κρύβει τελικά το "Υποβρύχιο" των "Σκαθαριών"; Ο καθένας είναι ελεύθερος να δει και να ακούσει ό,τι θέλει. Ψυχεδελική ποπ των 60's, μια ακόμη προσπάθεια για προώθηση του συγκροτήματος, σατανικές συνωμοσίες για προσηλυτισμό των νέων της εποχής σε μυστικές οργανώσεις; Οπως νομίζετε. Εμένα επιτρέψτε μου να μείνω με την αισιόδοξη εικόνα του "We all live in a yellow submarine", μόνο αφήστε με να αλλάζω σταθμό στο ραδιόφωνο...